مدرسه دارالفنون یکی از تاریخی‌ترین مدارس آموزش عالی در تهران بوده که بازدید از آن برای همه افراد رایگان است. این مدرسه که امروزه در اختیار میراث فرهنگی قرار دارد، دیگر محل تدریس و آموزش نیست و به موزه تغییر کاربری داده است. این موزه همچون سایر موزه‌های دیگر مانند موزه عبرت ایران محلی برای نگهداری اشیا و خاطرات قدیمی ارزشمندی هستند که بازدید از آن‌ها جهت حفظ و یادبود گذشتگان و سبک زندگی و تحصیل آن‌ها توصیه می‌شود.
از تاریخچه مدرسه دارالفنون چه می‌دانید؟
مدرسه دارالفنون که امروز به یکی از جاهای دیدنی تهران تبدیل شده، قدمت زیادی داشته و به دستور امیرکبیر تاسیس شده است. امیرکبیر صدراعظم زمان ناصرالدین شاه بود که پس یک سفر به روسیه و مشاهده پیشرفت این کشور در زمینه‌های نظامی، علمی و صنعتی به این نتیجه رسید که باید در ایران یک مدرسه‌ای مشابه مدارس آموزش عالی در روسیه بنا کند. با وجود اینکه خبر تأسیس همچین مرکز آموزشی با مخالفت‌های زیادی از جانب روحانیون روبرو شد، بالاخره دارالفنون در خیابان ناصر خسرو که یکی از خیابان های معروف تهران بود، ساخته شد. جالب است بدانید که دقیقا ۱۳ روز بعد از تاسیس این مدرسه یعنی در ششم دی ماه سال ۱۲۳۰ امیرکبیر به قتل رسید. رشته‌هایی که در این مدرسه آموزش و تدریس شده‌اند، عبارت هستند از:
- رشته پیاده نظام
- سواره نظام
- توپخانه
- مهندسی
- جراحی
- معدن
- داروسازی
- ادبیات فارسی و عرب
- زبان فرانسه
- تاریخ
- جغرافیا
- طب
اولین دوره فارغ‌التحصیلی این مدرسه در سال ۱۲۷۴ اتفاق افتاده و تقریبا ۴۴ درصد در رشته علوم نظامی، ۱۹ درصد ریاضی، ۱۵ درصد رشته طب و ۲۲ درصد باقیمانده مختص به بقیه رشته‌ها بوده است.
مدرسه دارالفنون از چه بخش‌هایی تشکیل شده‌است؟
مدرسه دارالفنون تهران شامل چندین بخش است که همگی برای آموزش دروس مختلف ساخته شده است. در این مدرسه ۵۰ کلاس درس وجود دارد که همگی دارای معماری فوق‌العاده زیبا و گچبری‌های بسیار شکیلی هستند. تمامی کلاس‌های درس یک اندازه بوده و به شکل مربعی به ضلع ۴ متر ساخته شده‌اند. در جلوی هر کلاس یک ایوان وجود دارد که فضایی دلنشین و دل‌انگیز را به‌وجود آورده است. در هر کلاس قسمتی با ارتفاع بیشتر برای آموزگار و قسمتی هم برای دانش‌آموزان در نظر گرفته شده بود. دانش‌آموزان عمدتا روی قالی‌هایی در کف کلاس می‌نشستند.
-
حیاط دارالفنون
یکی از جاذبه‌های مدرسه دارالفنون، حیاط آن است. در وسط این حیاط یک حوض بسیار زیبا قرار دارد که باعث زیباتر شدن بیشتر این مدرسه شده است. این حوض تا به امروز و به لطف مرمت کارشناسان میراث فرهنگی به شکل سابق خود باقی مانده و آب زلالی به واسطه یک فواره در وسط آن چشم انداز زیبایی ایجاد کرده است. در زمانی که این مدرسه رونق داشته، دانش‌آموزان از این حوض که سرچشمه آن قنات آب شاه بوده است، آب می‌خوردند. در اطراف این حوض درختان بلند قامتی مانند شاتوت، توت و آلو قرار دارند.
-
دروازه دارالفنون
یکی از زیباترین قسمت‌های مدرسه دارالفنون، دروازه یا ورودی آن بوده که با معماری منحصربه فردی ساخته شده است. طراحی این دروازه به گونه‌ای است که می‌توان به هنر اصیل ایرانی و قدمت آن پی برد. این دروازه یک طاق بزرگی دارد که در بالاترین قسمت آن، یک کتیبه به رنگ آبی و با نوشته نام و سال تاسیس مدرسه به چشم می‌خورد. این طاق به کمک دو ستون در کناره‌های آن نگه‌داشته شده است. متریال به کار رفته در دروازه مدرسه، آجر بوده و سادگی خاصی دارد.
استادان برجسته دارالفنون چه کسانی بودند؟
یکی از مشکلاتی که در اولین سال‌های تاسیس مدرسه دارالفنون، روسا و مدیران مدرسه با آن روبرو بودند، پیدا کردن اساتید مجرب در رشته‌های متنوع بود. اساتید این مدرسه با کلی وسواس و تحقیق انتخاب شده و همگی شهرت جهانی و سطح علمی بالایی داشته‌اند. برخی از اساتید مدرسه دارالفنون عبارتند از:
دکتر ادوارد ژاکوب: اولین جراح و پزشک که هم در مدرسه دارالفنون تدریس کرده و هم در بیمارستان‌های کشور مشغول طبابت و درمان بوده‌است، دکتر ادوارد ژاکوب نام دارد.
کاپیتان زانتی: این استاد ارمنی در زمینه علوم هندسه فعالیت می‌کرده و در سال ۱۲۶۹ به دلیل ابتلا به وبا فوت کرده است.
چارتا: استاد چارتا از اساتید به‌نام در حوزه معدن‌شناسی بود که سفرهای زیادی به شهرهای ایران به خصوص مازندران داشته و تحقیقات زیادی در مورد معادن رشته‌کوه البرز انجام داده بود. این استاد نامی نیز با مبتلا شدن به وبا دست از دنیا برکشید.
کرشیش: کرشیش از معلمان بسیار فعال بود که تدریس علوم مختلفی مانند تاریخ، جغرافیا، حساب و هندسه را برعهده داشت. این استاد در زمان حیات خود به کمک دانشجویانش توانسته بود کتاب‌های متعددی را ترجمه و تالیف کند.
مدرسه دارالفنون تهران کجاست؟
مدرسه دارالفنون در خیابان ناصرخسرو و در امتداد میدان توپخانه سابق یا امام‌خمینی واقع شده است. برای بازدید از این مدرسه، می‌توانید از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید. اگر سوار مترو خط یک تجریش- کهریزک یا خط دو فرهنگسرا- صادقیه شوید، باید در ایستگاه امام‌خمینی پیاده شده و باقی مسیر را پیاد‌روی کنید. با اتوبوس نیز می‌توان به این مدرسه قدیمی و زیبا که امروزه به عنوان موزه استفاده می‌شود، رفت. اتوبوس‌های منتهی به پایانه امام‌خمینی و فیاض‌بخش می‌تواند شما را به نزدیکی‌های این مدرسه برسانند. بازدید از مدرسه دارالفنون به جز روزهای پنج‌شنبه و جمعه و تعطیلات رسمی، همه روزه از ساعت ۸ صبح تا ۴ بعدازظهر به صورت رایگان و بدون خرید بلیط امکان‌پذیر است.
شماره تماس مدرسه دارالفنون برای اطلاعات بیشتر شما عبارتست از: ۳۳۱۱۳۷۸۲ – ۳۳۹۳۲۲۲۳
سخن آخر
یکی از تفریحات اکثر مردم ایران، بازدید از اماکن قدیمی و تاریخی است. مدرسه دارالفنون به سبب اینکه توانسته بافت سنتی و معماری قدیمی خود را حفظ کند، طرفداران زیادی به خصوص در بین علاقه‌مندان به ابنیه تاریخی پیدا کرده‌است. بازدید از این مدرسه می‌تواند شما را با اطلاعات جالبی درباره نحوه آموزش و تدریس در قدیم آشنا کند.