خانه فروغ الملک شیراز یکی از قدیمیترین خانههای تاریخی این شهر است که به موزه تبدیل شده است. سبک معماری منحصر به فرد و قاجاری این خانه آن را به یکی از تاریخیترین و فوقالعادهترین مکانهای گردشگری شیراز در استان فارس تبدیل کرده است؛ به همین دلیل، در ادامه بیشتر در این زمینه با شما صحبت خواهیم کرد.
تاریخچه خانه فروغ الملک شیراز
خانه فروغ الملک شیراز توسط داماد بزرگ قوام یعنی فروغ الملک قوامی در یک زمین حدود ۱۰۰۰ متر مربعی در سال ۱۳۱۰ ساخته شد. تا سال ۱۳۲۷ این فرد به همراه خانواده خود در این خانه تاریخی سکونت داشتند ولی در اواسط دهه 50 این خانه مسکونی به مدرسه تغییر کاربری داد.
بعد از انقلاب این خانه تا مدتها متروک باقی ماند اما در خرداد ۱۳۷۷ در لیست آثار ملی ایران، خانه تاریخی فروغ الملک شیراز به ثبت رسید و از سال ۱۳۷۹ مرمت و بازسازی خانه آغاز شد. سقف این بنا بازسازی و تقویت شده و حتی درب و پنجرههای چوبی آن را عوض کردند. کاشیکاریها و آجرکاریها همگی بازسازیشدهاند؛ بهگونهای که در سال ۱۳۸۱ با تکمیل بازسازی زیباترین معماری را سازندگان به وجود آورند.
بعد از بازسازی مالک اصلی خانه یعنی حسن مشکین فام، دوباره مالکیت را به دست گرفت و خانه کاربری خود را به موزه هنرهای معاصر استان فارس تغییر داد. اینگونه که شما خانه فروغ الملک در شیراز را میتوانید بهعنوان موزه هنر مشکین فام هم در نظر بگیرید. به خاطر داشته باشید که آدرس خانه فروغ الملک شیراز مربوط به محله سنگ سیاه شیراز است که خانه سعادت شیراز هم در این محله قدیمی واقع شده است. ساعت کار خانه فروغ الملک شیراز همهروزه به جز ایام سوگواری از ساعت 9 الی 12 و 16 الی 19 است. شماره تماس خانه فروغ الملک شیراز هم برای دسترسی آسانتر به این موزه 05134012 است.
معماری خانه فروغ الملک شیراز
چنانچه به معماری خانههای تاریخی شیراز مانند خانه فروغ الملک علاقه دارید، میتوان گفت سبک معماری خانه فروغ الملک شیراز همانند دیگر خانههای دوره قاجار است و شما با یک عمارت زیبا، لوکس و شاهانه روبرو هستید. بهگونهای که ساختمان اصلی این خانه ساختمانی 3 طبقه است و شما این 3 طبقه را باید طبقه اول، همکف و زیرزمین در نظر بگیرید.
2 بخش اندرونی و بیرونی همانند دیگر سبکهای دوره قاجار شما را با 2 حیاط جداگانه روبرو میکند.حوضخانه و عمارت شاهنشین را باید در بازدید خود بسیار جدی بگیرید؛ چرا که جزء بخشهای مهم به شمار میآیند. دقیقاً در 2 بخش شمالی و جنوبی شما با 2 اتاق 5 دری روبرو میشوید؛ همچنین در قسمت شمال غربی سالن شاهنشین اصلی قرار گرفته است که این قسمت توسط حوضخانه به اندرونی وصل شده است.
پلان خانه فروغ الملک شیراز به گونهای است که ملات گچی را برای ساخت معماری این خانه میتوان در نظر گرفت. البته دیوارها کاملاً آجری هستند و اسکلت سازه هم از چوب ساخته شده است. کاهگل هم در قدیم به عنوان یک عایق میتوانست در برابر سرما و گرما عملکرد بسیار مفیدی از خود برجا بگذارد. کاشیکاریها، تزئینات آجری، نقش و نگارها و حتی نقاشیهای روی سقف همگی تزئیناتی هستند که برای خانه فروغ الملک شیراز میتوان در نظر گرفت.
بخشهای موزه مشکین فام
همانگونه که در ابتدا گفته شد، خانه فروغ الملک شیراز به موزه مشکین فام هم معروف است که این موزه شامل بخشهای مختلف و متنوعی است و در دستهبندی جاهای دیدنی شیراز قرار میگیرد که در ادامه به بررسی هر کدام از بخشهای این موزه به صورت مختصر و مفیدی خواهیم پرداخت.
⦁ آثار حجاری
اولین و مهمترین بخش موزه مشکین فام، آثار حجاری و نقش برجسته است که شما میتوانید روی سنگهای گوناگون مشاهده کنید. حتی در انواع حجاری شما با آثار هنری استاد حاج حبیب مشکین فام هم روبرو میشوید که معمولاً این استاد ارجمند از سنگهای مرمر برای آثار خود استفاده کرده است. در آثار حجاری میتوانید نقشهای گوناگونی همچون نقش حیوان، خوشنویسی، کندهکاری و گل را مشاهده کنید که به صورت برجسته و گود به چشم میآیند.
⦁ خوشنویسی
یکی دیگر از بخشهای مهم موزه خانه فروغ الملک شیراز به بخش خوشنویسی تعلق دارد که صددرصد در هنر سنتی ایران خوشنویسی جایگاه والایی را به خود اختصاص داده است و در سطح جهانی شهرت دارد. این بخش خود شامل 3 قسمت است. در قسمت اول شما با آثار استاد بزرگ حبیب مشکین در آثار حجاری روبرو میشوید، در قسمت دوم آثار خوشنویسی محفل هنری این فرد به چشم میآید. در بخش سوم هم هنر خوشنویسی دیگر اساتید وجود دارند.
⦁ نقاشی
نقاشی از جمله بخشهای مهم در عکس خانه فروغ الملک شیراز است. نقاشی یکی از هنرهای محبوب دنیا به شمار میآید. 30 هنرمند ایرانی از 3 نسل گوناگون آثار این بخش منحصر به فرد را به خود اختصاص دادهاند که شما میتوانید با آثار هنرمندانی همچون غلام یونسی، شهرام کریمی و بسیاری از هنرمندان دیگر آشنا شوید.
⦁ هنرهای تجسمی
بخش مهم دیگری به نام هنرهای تجسمی در موزه خانه فروغ الملک شیراز وجود دارد که این بخش یک بخش فوقالعاده دیگر محسوب میشود؛ چرا که کلیه آثار هنرهای تجسمی در این بخش به چشم میآیند.
⦁ اتاق قدیمی خانه فروغ الملک شیراز
اتاق قدیمی خانه فروغ الملک شیراز هم یکی دیگر از بخشهایی است که در این موزه میتوان مورد بررسی قرار داد. کلیه اسباب عتیقه همانند صندوقچه، بخاری، چراغ، رادیو، مبلمان و فرش توانسته ساختار منحصر به فردی را به این بخش متفاوت هدیه دهد.
⦁ کتابخانه
کتابخانه را نباید از یاد ببرید؛ چرا که این بخش هم خود یک بخش متفاوت است که شما بیش از 100 جلد کتاب و مجله تخصصی در حوزه هنر را میتوانید در این بخش بیابید. بروشورهای هنری، کارت پستال، کاتالوگ و… در این کتابخانه موجود هستند.
⦁ دفتر مطالعات هنرهای تجسمی
دفتر مطالعات هنرهای تجسمی هم میتواند به شما کمک کند تا شناخت عمیقتری نسبت به آثار هنرمندانی که در زمینه هنرهای تجسمی فعالیت میکنند به دست آورید.
⦁ فروشگاه
فروشگاه بخشی از موزه خانه فروغ الملک شیراز است که میتوانید محصولات گوناگون هنری مانند پوستر، تابلو، نوار، کارت پستال و بسیاری از آثار اینچنینی دیگر را از این فروشگاه خریداری کنید.
سخن پایانی
خانه فروغ الملک شیراز که به موزه مشکین فام هم شهرت دارد، یکی از بهترین خانههای تاریخی این شهرستان خوش آبوهوا است. در مورد بخشهای مهم این موزه، ساعت کاری و بسیاری از موارد ریز و درشت دیگر اطلاعات مفیدی سعی کردهایم در اختیار شما قرار دهیم.