یکی از جاهای دیدنی تهران که همه روزه مخاطبان و گردشگران زیادی را به خود جذب کرده، کاخ صاحبقرانیه تهران است. این کاخ قدمت تاریخی زیادی دارد و طبق شواهد و اسناد، در زمان ناصرالدین شاه قاجار ساخته شده است. اگر عکس کاخ صاحبقرانیه تهران را دیده باشید، ظاهر ساده و بدون نمای اشرافی آن شما را متعجب خواهد کرد. اما درون این کاخ جلوه دیگری دارد که نشانگر زندگی اشرافی و باشکوه پادشاهان بوده است. در این مقاله تا جایی که امکان دارد شما را با جاذبههای این کاخ آشنا خواهیم کرد.
معرفی کاخ صاحبقرانیه تهران
منطقه نیاوران و اطراف آن، به دلیل اینکه از نظر ابوهوایی بسیار دلچسب بوده، باعث شده تا شاهان و اشراف زادگان زیادی توجه خاصی به این منطقه داشته باشند. به همین خاطر شاه خوشگذران قاجار، ناصرالدین شاه در سال ۱۲۲۹ دستور ساخت این کاخ مجلل را داد تا در فصل بهار، مکانی برای تفریح و آسایش او و چندین تن از نزدیکانش باشد.
در واقع یکی از جاهای دیدنی تهران در بهار، این کاخ پرشکوه است که درختان سرسبز و سر به فلک کشیده آن، فضایی دلنشین و دلچسب را رقم میزنند. محال است کسی بعد از بازدید از این کاخ، جذب معماری شرقی و آیینه کاریهای شگفتآور آن نشود.
اگر بومی تهران نیستید و از شهرهای دیگر قصد بازدید این کاخ را دارید، بهتر است برای رزرو هتل تهران به دنبال جایی باشید که به این کاخ نزدیک باشد تا دسترسی راحتی به آن داشته باشید. امروزه این کاخ تحت مالکیت سازمان میراثفرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است که تمامی امور مربوط به بازدید گردشگران و ساعات بازدید آن در اختیار این نهاد است.
آشنایی با بخشهای کاخ صاحبقرانیه
کاخ مجلل و بزرگ صاحبقرانیه شامل دو قسمت است. یک بخش که کاخ بزرگ نام دارد از تالار آینه، عکسخانه و چندین اتاق تشکیل شده و بخش دیگر که حرمسرا است، تقریبا ۵۰ ساختمان بزرگ دارد. هر ساختمان دارای ۴ اتاق و یک ایوان مجزا است که متعلق به زنها و سوگلیهای شاه بوده است. در زمان رضا پهلوی و به دستور او، حرمسرا تخریب شد.
تمامی وسایل موجود در این کاخ از برترین برندها و کشورهای اروپایی تهیه شده بودند. مثلا مبلمان شکیل و لوکس کاخ به دستور فرح دیبا از کشور فرانسه وارد شد، لوسترها از کشور اسلواکی و ظروف غذاخوری همگی از برند روزنتال آلمان خریداری شدهاند. از نظر هنری میتوان به دو تابلوی بسیار زیبا در سرسرای غربی و مجسمهای از جنس سنگ مرمر در سرسرای شرقی اشاره کرد که چشم هر بینندهای را خیره میکند.
-
عکسخانه
از بین اتاقهای این کاخ، در دو اتاق، عکسهایی از دوره ناصرالدین شاه و عکسهایی که به فرمان مشروطیت اشاره میکنند، قابل مشاهده هستند. این عکسها اسنادی برای نشان دادن شخصیتهای این دوره از تاریخ است.
-
اتاق مذاکرات نظامی
یکی دیگر از اتاقهای کاخ صاحبقرانیه به اتاق مذاکرات نظامی به خصوص در سالهای ۱۳۴۵ تا ۱۳۵۷ تعلق داشته است. برای حفظ امنیت، این اتاق با شیشههای ضدگلوله و دیوارهای آکوستیک پوشانده شده بود تا تصمیمات نظامی محرمانه بمانند. در این اتاق اشیاء با ارزشی همچون کره چوبی ساخت ایتالیا، اسلحههای اهدایی آمریکا و ماکت تانکهای اهدایی هند وجود دارد.
-
تالار آینه (تالار جهاننما)
تالار آینه، اتاقی بزرگ و مجلل که آیینهکاریهای بسیار زیبا با معماری باشکوهی دارد. پلان کاخ صاحبقرانیه از نظر مهندسی بی نظیر است، به طوریکه در تالار آینه یک پنجره به سمت کوه البرز و یک پنجره به سمت جنوب تهران قرار دارد. درهای اطراف تالار که با هنر دست منبتکاران معروفی، مزین شدهاند، هرکدام به دو راهروی بزرگ باز میشوند. جالب است بدانید که یک تالار آینه دیگر هم در کاخ گلستان ساخته شده است، اما عظمت و شکوه آن در برابر این تالار در کاخ صاحبقرانیه، کمتر است.
در بخش شاهنشین این کاخ میتوان میز چوبی و قدیمی محمدرضا پهلوی را مشاهد کرد. کف تالار که نمای آن را دوچندان کرده است با قالیهای بافته شده از هنرمندان معروفی مثل عمواوغلی و ارجمند کرمان و سایر هنرمندان تبریزی پوشیده شده است. سلاحهای سرد و گرم نیز با نظم و قاعده خاصی، جلوه نظامی به دیوارهای قسمت شاهنشین داده اند. گلدانهای ارزشمندی از کارخانههای بزرگ آلمان و فرانسه در جای جای این تالار به چشم میخورد.
-
دیگر اتاقها
اتاقهای دیگر این کاخ هرکدام مربوط به امور خاصی بوده اند. مثلا یک اتاق برای مذاکرات خصوصی، اتاقی برای استراحت نیمروزی، اتاق مهمان و انتظار و حتی اتاقی برای انجام امور دندانپزشکی محمدرضا پهلوی بود. در این اتاقها عکسها و هدایای افراد خارجی و مدالهای مختلفی بر در و دیوار نصب شده اند تا تاریخ را زنده نگهدارند.
-
حوضخانه
در زیر کاخ صاحبقرانیه، حوضخانه ساخته شده است. این حوضخانه که گچبریهای هنری و ارسیهای باشکوهی دارد، یکی دیگر از اماکن داخلی زیبا و مجلل بعد از تالار آینه به حساب میآید. در این حوضخانه، یک حوض زیبا، مبلمانهایی در اطراف آن و تابلوهای نقاشی اثر هنرمندان فاخری همچون کمالالملک، فضایی چشمنواز و خیرهکننده ایجاد کردهاند.
در قسمت بار و چایخانه که در آن زمان در حوضخانهها ساخته میشده است، وسایل پذیرایی متنوع و ظرفهای شیشهای و کریستال که همگی ساخت کشورهای آلمان، روسیه، چکسلواکی و ایران است، به چشم میخورد. سقفهای چوبی منقوش این حوضخانه بسیار قدیمی بوده و اکثرا مربوط به قرن ۱۲ و اصالت شیرازی دارند.
مسیر دسترسی به کاخ صاحبقرانیه با اتوبوس و مترو
آیا شما دوست دارید بدانید که آدرس کاخ صاحبقرانیه تهران کجاست، یا کاخ صاحبقرانیه کجای تهران است؟
در پاسخ باید گفت که این کاخ در خیابان شهید باهنر یا نیاوران قرار دارد. برای دسترسی راحت به کاخ صاحبقرانیه، بهترین راه، استفاده از خط یک مترو تهران است که شما را به آسانی تا ایستگاه تجریش میرساند. همچنین میتوانید از اتوبوسهای تندرو (BRT) مسیر راهآهن- تجریش و دیگر اتوبوسهایی که مسیرشان میدان تجریش است، استفاده کنید. اگر تمایلی به استفاده از مترو و اتوبوس ندارید، با تاکسی نیز میتوانید به میدان تجریش بیایید. بعد از اینکه به میدان تجریش رسیدید، با چند دقیقه پیادهروی به میدان قدس رفته و از آنجا با تاکسیهای نیاوران به کاخ نیاوران بروید.
برای رفتن به کاخ صاحبقرانیه با وسیله نقلیه شخصی، به اتوبان صدر رفته و از خروجی کامرانیه، بهسمت نیاوران تغییر مسیر دهید تا به خیابان باهنر برسید. حال اگر از سمت شرق حرکت کنید، به میدان نیاوران خواهید رسید. کاخ نیاوران دقیقا در ضلع شمالی این میدان و در امتداد مسیر خیابان باهنر، قابل رویت است.
راه دیگر دسترسی به کاخ نیاوران با وسیله نقلیه شخصی این است که در مسیر بزرگراه امام علی حرکت کنید و از خروجی اتوبان ارتش راه خود را به سمت خیابان موحد دانش تغییر دهید. در انتهای این خیابان، به خیابان پاسداران میرسید که اگر در جهت شمال خیابان پاسداران حرکت کنید، به میدان نیاوران خواهید رسید. چنانچه در مسیر رسیدن به کاخ صاحبقرانیه به مشکل برخوردید، از مسیریابهای آنلاین کمک بگیرید.
سخن آخر
در این مقاله سعی شد تا حد امکان درباره کاخ صاحبقرانیه که یکی از کاخهای مجلل و باشکوه تهران است، صحبت شود. قطعا بازدید حضوری این کاخ جای مطالعه یا مشاهده عکسهای آن را نمیگیرد. برای آشنایی با تاریخ هنری و معماری داخلی در ایران بهتر است بازدید کاخها و اماکن دیدنی و تاریخ را از دست ندهید. در این کاخ شما هنر اصیل ایرانی را در کنار ساختههای کشورهای خارجی به صورت یکجا مشاهده کرده و از دیدن آنها لذت خواهید برد.