پارک جنگلی سرخه حصار کجاست؟ این سوالی است که امروز می‌خواهیم به آن پاسخ دهیم. این پارک از قدیمی‌ترین پارک‌های محافظت شده در جهان بوده و قدمت به دوران قاجار بر می‌گردد. در این پارک امکانات متعددی وجود دارد. به‌علت اینکه این پارک در حاشیه شهر قرار گرفته و دارای وسعت زیاد است به عنوان یکی از جاهای دیدنی شرق تهران شناخته می‌شود. وسعت آن ۹۱۶۸ هکتار است. پارک سرخه حصار که یکی از پارک‌های تهران محسوب می‌شود از تفرجگاه‌های مورد علاقه پایتخت‌نشینان است. اگر شما هم ساکن تهران هستید احتمالا به آن سر زده‌اید؛ ولی اگر تاکنون به این پارک نرفته‌اید، حتما برای آخر هفته برنامه‌ریزی کنید و بازدیدی از آن داشته باشید. برای اینکه بیشتر با این پارک آشنا شوید همراه ما باشید.
تاریخچه پارک جنگلی سرخه حصار
در مورد تاریخچه پارک جنگلی سرخه حصار گفته می‌شود بعد از اینکه شهر تهران در سال ۱۱۳۳ خورشیدی به‌عنوان پایتخت انتخاب شد، در زمان قاجاریان آن را به‌عنوان یک شکارگاه سلطنتی تحت حفاظت انتخاب کردند. این پارک و پارک ملی خجیر از قدیمی‌ترین مناطق حفاظت شده در جهان به‌شمار می‌روند. این پارک همان‌گونه که ذکر شد مدت‌ها یکی از شکارگاه‌های قدیمی ایران بود و اکنون در حدود دویست سال است که به پارک تبدیل شده است. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران طی تصویب شورای انقلاب، سازمان حفاظت محیط زیست، اداره آن را به‌عهده گرفت و در سال ۱۳۵۹ بود که به‌عنوان پارک ملی معرفی شد. لازم به ذکر است که این پارک، طی مصوبه شماره ۹۱ تاریخ ۶۱/۶/۲۱ شورای عالی حفاظت محیط زیست، به‌عنوان پارک ملی شناخته شد.
آب و هوای پارک ملی سرخه حصار
آب‌وهوای پارک جنگلی سرخه حصار تهرانپارس را می‌توان نیمه‌خشک محسوب کرد. درجه حرارت روز و شب در آن اختلاف بالایی دارند. متوسط بیشترین دمای سالانه آن ۹/۱۸ درجه سانتی‌گراد است. رودخانه جاجرود از این منطقه می‌گذرد که پس از گذشتن از سد لتیان، در حاشیه منطقه مزبور ادامه می‌یابد و با رسیدن به شهرک پارچین از منطقه بیرون می‌رود. پارک ملی سرخه حصار و خجیر اکوسیستم یکسانی دارند. تنها تفاوت آن‌ها با هم این است که پارک سرخه حصار به شهر تهران نزدیک‌تر است و جاذبه‌های توریستی فراوانی دارد.
این پارک یکی از بهترین جاهای دیدنی تهران در تابستان محسوب می‌شود و در آن مناظر بکر و طبیعی و تنوع زیستی مناسبی وجود دارد و سبب می‌شود در کاهش آلودگی تهران موثر باشد؛ به همین دلیل این پارک برای تهران از اهمیت زیادی برخوردار است. تامین آب مورد نیاز آن از رود جاجرود و دماوند و چشمه‌های دائمی و فصلی انجام می‌شود. از جمله چشمه‌های مهم این منطقه چشمه چاتال، بیدک، انجیرک، رزک، شش گوش، دره شریف و چشمه سوخته هستند. کم‌باران‌ترین ناحیه در اطراف قصر فیروزه و پرباران‌ترین ناحیه آن، ارتفاعات مجاور دره بیدکو سه‌پایه محسوب می‌شوند.
بارندگی در منطقه بیشتر تحت تاثیر جریان‌های غربی و مدیترانه‌ای است و این جریان‌ها از اوایل پاییز تا وسط بهار در منطقه فعال است. کمترین میانگین بارندگی سالانه به ۲۷۵ میلی‌متر و بیشترین میانگین بارندگی سالانه به ۴۵۰ میلی‌متر می‌رسد. بلندترین نقطه قله اراکوه است که ۲۶۴۹ متر ارتفاع دارد و پست‌ترین نقطه آن، دشت سنگ‌تراشان بوده که ۱۱۰۰ متر از سطح دریا بلندتر است. اسامی کوه‌های مهم پارک عبارتند از:
- کوه سه پایه
- کوه بیدک
- تخت تالق
- کل خانی
- شش گوش
- سیاه غار
- همروک
امکانات و تفریحات پارک سرخه حصار
در پارک سرخه حصار امکانات و تفریحات متنوعی وجود دارد. این پارک علاوه بر تابستان از جاهای دیدنی تهران در پاییز هم هست و بازدید از این پارک رایگان بوده و هر روز از ساعت ۷ صبح تا ساعت ۲۳ باز است؛ ولی از ساعت ۲۲ به بعد، ورود به آن ممنوع است. شما می‌توانید در روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۷ صبح تا ۲۲ و در روزهای پنج شنبه و جمعه از ساعت ۷ صبح تا ساعت ۲۳ به آن سر بزنید. از جمله امکانات و تفریحات این پارک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
پیاده‌روی
یکی از ساده‌ترین تفریحات در پارک‌های مختلف و از جمله در این پارک، پیاده‌روی است، اما با پیاده‌روی در این پارک حال‌وهوای دیگری به شما دست می‌دهد. پیاده‌روی باعث می‌شود علاوه بر ورزش بتوانید از هوای پاک و تازه و چشم‌اندازهای طبیعی پرطراوت بهره ببرید.
دوچرخه‌سواری
یکی دیگر از تفریحات در این پارک، دوچرخه‌سواری در طبیعت است. در پارک ملی سرخه حصار، امکانی فراهم شده و پیست دوچرخه‌سواری تعبیه شده است. طول این پیست دوچرخه‌سواری، هشت کیلومتر بوده و شیب‌دار است و زمینی مناسب و آسفالت‌شده دارد.
پیک‌نیک
یکی از پرطرفدارترین تفریحاتی که در این پارک می‌توان از آن بهره برد، پیک‌نیک است. در ایام تعطیل، خانواده‌های زیادی از مناطق دور و نزدیک به این پارک می‌آیند تا ساعاتی را در هوای پاک آن خوش بگذرانند.
دهکده تفریحی ورزشی کاج: این دهکده تفریحی، رستوران دارد و علاوه بر آن، امکانات بازی‌های مهیجی در آن مهیا شده است که از جمله آن‌ها می‌توان به پینت بال، تنیس، فوتبال دستی، لیزرتگ، بیلیارد، دارت و تیراندازی اشاره کرد.
پارک آموزش ترافیک
پارک آموزش ترافیک حدود ۲۱۰۰ متر مربع مساحت دارد. این پارک با هدف آشنایی کودکان با فرهنگ رانندگی و ترافیک ساخته شده است. امکانات مختلفی در آن دیده می‌شود که برای کودکان تجربه‌ای شاد و لذت‌بخش محسوب می‌شود. از جمله امکانات آن می‌توان پل عابر پیاده و تابلوهای راهنمایی و رانندگی را نام برد.
باغ تالار سرخه حصار
در این پارک، تالاری ساخته شده است که برای برگزاری مراسم مختلف مانند جشن و عروسی مناسب است. اگر جشن و مراسم ازدواجی در پیش دارید می‌توانید این تالار زیبا را برای پذیرایی از مهمانان خود انتخاب کرده و لحظات شادی را با عزیزان خود تجربه کنید.
مجتمع گل و گیاه
اگر فردی هستید که به گل و گیاه علاقه خاصی دارید می‌توانید طی بازدیدی از مجتمع گل و گیاه، از گل‌ها و گیاهان آنجا سوغاتی تهیه کنید و به خانه ببرید.
در این پارک، امکانات رفاهی زیادی وجود دارد که در صورت مراجعه به آن می‌توانید استفاده کنید. امکانات رفاهی آن متشکل از سرویس بهداشتی، منقل‌های کباب‌پز، زمین و وسایل بازی کودکان، آلاچیق و بوفه است.
پوشش گیاهی پارک ملی سرخه حصار
پارک سرخه حصار از یک طرف به ناحیه گرمسیری ورامین نزدیک است و از طرف دیگر از ارتفاعات البرز مرکزی تاثیر می‌پذیرد. به‌علت پستی و بلندی‌های زیادی که این منطقه دارد از پوشش گیاهی متنوعی برخوردار است. به‌طور کلی پوشش آن، شامل درمنه می‌شود و درختان پارک جنگلی سرخه حصار در ارتفاعات انواع بنه، ارس و انواع بادام کوهی هستند.
منطقه گرمسیری آن پوشیده از گز، تاغ، گون، خارشتر و اسپند است و در کوهپایه درمنه و گونه‌های بالشتکی مانند کلاه حسن، گون، چوبک و گیاهان دارویی مانند آویشن، قدومه، بومادران، کاکوتی و پونه کوهی؛ درختان و درختچه زالزالک، گوجه وحشی، سرو کوهی روییده است. در پارک ملی سرخه حصار گیاهان به‌صورت طبیعی، نیمه‌طبیعی و دست‌کاشت می‌رویند. بیشتر از ۲۶۰ گونه گیاهی در سه حالت گراس، فورب و چوبی در پارک ملی سرخه حصار وجود دارند. گونه‌های گیاهی کمیابی که در خطر انقراض قرار دارند عبارتند از:
- گون (کتیرا)
- نخود وحشی
- فستوک
- جو دو سر
- عدس وحشی
- نخود
- گل کتانی
- یونجه
- ماش
گونه‌های گیاهان دارویی، صنعتی و خوراکی آن شامل موارد زیر می‌شوند:
- بابونه
- بومادران
- خاکشیر
- بارهنگ
- سنبل الطیب
- سیرک
- شیرین بیان
- آویشن
- کاکوتی
- والک
- سیر
- آب تره
- سماق
- زرشک
حیوانات پارک جنگلی سرخه حصار
به علت وجود منابع آب کافی، پناهگاه زیاد، پوشش گیاهی متناسب با نیاز گونه‌ها، این منطقه زیستگاه مناسبی برای حیوانات محسوب می‌شود. حیوانات پارک جنگلی سرخه حصار شامل: کل، بز، قوچ، میش البرز مرکزی، آهو، گراز، پلنگ، کفتار، روباه قرمز، شغال، گربه وحشی، گورکن، تشی و خرگوش است؛ همچنین بزمجه بیابانی و لاک‌پشت مهمیزدار غربی، افعی البرزی، افعی شاخدار و بزمجه دشتی در منطقه دیده می‌شوند که در لیست IUCN و به‌عنوان گونه‌های در معرض خطر انقراض قرار می‌گیرند.
پارک سرخه حصار و منطقه حفاظت شده جاجرود میزبان پرندگان مهاجری است که هر ساله به آن مراجعه می‌کنند. تعداد گونه‌های پرندگان پارک‌های ملی خجیر و سرخه حصار و منطقه حفاظت شده جاجرود به ۱۱۵ گونه می‌رسند که مشتمل بر ۲۲/۶ درصد پرندگان ایران می‌شوند. پرندگان سرخه‌حصار عبارتند از:
- حواصیل خاکستری
- حواصیل شب
- بوتیمار
- اگرت بزرگ سرسبز
- اردک ارده‌ای
- خوتکا
- اردک نوک پهن
- فیلوش
- عقاب ماهی‌گیر
- کورکور
- قرقی
- طرلان
- عقاب طلایی
- عقاب شاهی
- سارگپه
- کرکس
- دال سیاه
- دلیجه
- بالابان
- بحری
- شاهین
- آبچلیک
- آبیا
خزندگان و دوزیستانی که در این پارک ملی زیست می‌کنند شامل موارد زیر می‌شوند:
- مار کرمی
- کور مار دوسر
- مارآتشی
- مار پلنگی
- مار دستی
- مار آبی
- مار شتری
- شترمار
- یله مار
- تیرمار
- سوسن مار
- افعی شاخدار ایرانی
- افعی کوفی
- قورباغه معمولی
- وزغ سبز
از گونه‌های حفاظت شده و در خطر انقراض این منطقه شامل پلنگ، آهو، پازن و قوچ وحشی می‌شوند که تعداد آن‌ها در طی سالیان اخیر به‌شدت کم شده است.
چگونه به پارک ملی سرخه حصار برویم؟
پارک جنگلی سرخه حصار آدرس زیر را در میان پارک‌های تهران شامل می‌شود: تهران، منطقه 13، محله سرخه حصار، تهرانپارس، روبروی ترمینال شرق. اگر قصد رفتن به این پارک با خودروی شخصی را دارید باید از اتوبان رسالت شرق بگذرید و به بزرگراه شهید یاسینی شرق بروید. همان اوایل بزرگراه، یکی از ورودی‌های سرخه حصار به‌شمار می‌رود. نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به این پارک، ایستگاه فرهنگسرا نام دارد که خط دو است. از این ایستگاه می‌توان با تاکسی به پارک رسید. ایستگاه چهارراه تهرانپارس، نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس به این پارک محسوب می‌شود که اتوبوس‌های تندرو (BRT) خط شماره یک (پایانه آزادی-چهارراه تهرانپارس) می‌توانند شما را به این پارک ببرند.
سخن پایانی
پارک جنگلی سرخه حصار یکی از پارک‌های شرق تهران بوده که قدیمی‌ترین پارک محافظت شده هم به‌حساب می‌آید. ما در مطلب امروز سعی کردیم این پارک را به‌خوبی به شما معرفی کنیم تا با توجه به آن‌ها بتوانید به‌راحتی به این پارک بروید و از امکانات متنوع آن بهره‌مند شوید. اگر به اطلاعات بیشتری نیاز دارید با کارشناسان ما ارتباط بگیرید و از راهنمایی‌های آن‌ها بهره‌مند شوید.