جاذبههای تماشایی شهر مشهد، تنها منحصر به بارگاه ملکوتی امام رئوف و سایر اماکن تفریحی، تجاری و تاریخی نمی‌شود؛ بلکه شهر پرآوازه مشهد، مناطق گردشگری طبیعی متعددی را در خود گنجانده است. سد طرق یکی از جاهای دیدنی طبیعی مشهد که طبیعت چشم‌نواز و دلپذیر دارد. علی رغم اینکه بیش از ۳ دهه از احداث این سد می‌گذرد اما این سد هنوز جذابیت و محبوبیت خود را میان دوستداران طبیعت حفظ کرده است و سد طرق سالان پذیرای افراد بومی و حتی گردشگران زیادی است که برای لذت بردن و بهره‌مندی از سرسبزی و طراوت و آب‌وهوای مطلوب این منطقه عازم این منطقه از خراسان رضوی می‌شوند. اگر قصد سفر به شهر مشهد را دارید پیشنهاد می‌کنیم که بازدید از این سد را در برنامه سفر خود بگنجانید. از آنجایی که می‌دانیم صرف کردن ساعاتی در این منطقه سرسبز و بی‌نظیر خاطرات خوشی را برای شما به ارمغان می‌آورد، در ادامه این مطلب قصد داریم به بررسی ابعاد گسترده‌تری از این خطه سرسبز، خرم و آرامش‌بخش در جنوب شرقی شهر مشهد بپردازیم و شما را به طور کامل با این منطقه آشنا کنیم، پس با ما همراه باشید.
تاریخچه سد طرق مشهد
از آنجایی که وجود سد در هر ناحیه، نشان از جریان رودی خروشان در آنجا دارد، سد طرق نیز از این قاعده مستثنی نیست. رود طرق که از کوه‌های بینالود و خلج سرچشمه می‌گیرد و نهایتاً به این سد می‌ریزد. حدود 400 سال پیش به دستور وزیر سلطان حسین بایقرا دستور ساخت آب‌بند جلوی این رود صادر شد و منجر به ساخت آب‌بند قدیمی طرق شد که نقش مهمی در تامین آب مورد نیاز مشهد و نواحی اطراف آن ایفا می‌کرد؛ اما با گذر زمان و توسعه شهر مشهد، مسئولان در سال 1357 اقدام به احداث سد روی رود طرق کردند اما متاسفانه با مصادف شدن این پروژه با جنگ تحمیلی عراق، وقفه‌ای طولانی در ساخت آن به وجود آمد و در نهایت در سال 1367 این سد به بهره‌برداری رسید و اکنون بیش از 30 سال از احداث آن می‌گذرد و هنوز این سد نقش مهمی در تامین آب مصرفی شهر مشهد و حومه آن دارد. جالب است بدانید که آب‌بند قدیمی با ساخت سد طرق از بین نرفته است و به عنوان اثری باستانی به جاذبه‌ای گردشگری برای دوستداران معماری کهن ایرانی تبدیل شده است.
سد طرق کجاست؟
در جنوب شرقی شهر مشهد، منطقه‌ای سرسبز با آب‌وهوای دلپذیر و مطلوب وجود دارد. در این منطقه رودی خروشان جریان دارد که از دیرباز به رود طرق معروف بوده است و نام این سد و منطقه برگرفته از نام همین رود طرق است. سد نیلگون و منطقه گردشگری طرق، همواره جز سرسبزترین و خوش آب‌وهواترین مناطق اطراف مشهد بوده‌اند که در فاصله 14 کیلومتری از شهر مشهد قرار گرفته است. برای رسیدن به سد طرق باید بدانید که این سد در بالای بند تاریخی قرار دارد.
هدف از احداث سد طرق
شهر مشهد و سایر مناطق پیرامون آن، طی چند دهه گذشته بنا به دلایل متعددی توسعه و گسترش یافتند و این امر موجب افزایش نیاز به آب آشامیدنی شد. با این وجود باید برای پاسخگویی به این نیاز به شکل وسیع‌تر و در مقیاس بزرگ‌تر، تمهیداتی اندیشیده می‌شد که همین عامل موجب به طرح‌ریزی و احداث این سد در جنوب شرقی شهر مشهد در سال ۱۳۵۷ شد. البته وقوع ناگهانی جنگ تحمیلی، باعث ایجاد وقفه‌ای نسبتاً طولانی در کار احداث این سد شد؛ اما خوشبختانه پس از مدتی عملیات ساخت‌وساز این سد از سر گرفته شد و در سال ۱۳۶۴ این پل به بهره‌برداری رسید و علاوه بر تأمین بخشی از آب آشامیدنی شهر مشهد و مناطق حومه آن، به مقصدی سرسبز و گردشگری نیز تبدیل شد.
جاذبههای گردشگری سد طرق
بزرگ‌ترین سد در استان خراسان رضوی سد طرق است که آبی نیلگون دارد. با وجود جاذبههای گردشگری که در بازدید از سد طرق پیش روی گردشگران وجود دارد، اما این منطقه به لحاظ گردشگر نیز چندان شلوغ نیست و مکانی دنج و خلوت است. در ادامه چند نمونه از جاذبه‌ها و تفریحات در بازدید از سد طرق را معرفی کرده‌ایم.
ماهیگیری در سد طرق
اگرچه در اطراف شهر مشهد، سدهای متعددی با قابلیت ماهیگیری احداث شده‌اند؛ اما سد طرق، مناسب‌ترین و مطلوب‌ترین سد برای ماهیگیری به شمار می‌آید. یکی از دلایل اصلی که این سد را برای صیادان، ماهی‌گیرها یا حتی گردشگران مورد توجه و محبوب می‌کند، فاصله اندک و حدود ۲۰ کیلومتری آن با شهر مشهد و جاده بسیار مناسب آن است که حتی در فصل زمستان نیز هموار و در دسترس است. در این سد، ماهی‌های متنوعی را می‌توان با داشتن مجوز مربوطه و رعایت اصول و قوانین صید کرد. از جمله ماهی‌های قابل صید در سد طرق می‌توان به ماهی کپور و شیر ماهی اشاره کرد.
کمپ زدن و تماشای غروب آفتاب
در نزدیکی سد شهرک طرق قرار دارد که میتوانید از فروشگاهها و مراکز خرید این شهرک انواع وسایل لازم برای کمپ زدن در محوطه اطراف سد جذاب و دیدنی طرق را به راحتی تهیه کنید. شما میتوانید با کمپ زدن در محیط اطراف سد و با روشن کردن آتش، غروب دل انگیز آفتاب را تماشا کنید. این منطقه همچنین برای ثبت لحظاتی خوش با عکاسی نیز مناسب است.
تماشای پرندگان مختلف
اگر هم در اواسط پاییز تا اواخر زمستان به این سد مسافرت کنید، میتوانید به تماشای پرندگان مختلف مانند مرغابی‌ها که به دریاچه سد طرق مشهد می‌آيند بپردازید؛ اما توجه کنید که در این زمان باید لباسهای گرم نیز به همراه داشته باشید.
مسیر سد طرق و دسترسی به آن
برای رسیدن به این سد جذاب و دیدنی کافی است مسیر زیر را در پیش بگیرید. ابتدا از شهر مشهد به سمت جاده خلج شروع به حرکت کنید. وقتی حدوداً ۳ کیلومتر در این جاده پیش رفتید، به یک دوراهی برمی‌خورید؛ سمت چپ دوراهی را انتخاب کنید و مسیر هفت‌حوض را در پیش بگیرید و پس از رسیدن به هفت‌حوض توقف نکنید و به مسیر خود ادامه دهید. وقتی حدوداً ۱۰ کیلومتر دیگر این راه را بپیمایید، منطقه گردشگری و سد شگفت‌انگیز و نیلگون طرق پیش چشمان شما پدیدار میشود.
جاذبههای دیدنی نزدیک به سد طرق
اگر بعد از بازدید و گشت و گذار در سد زیبای طرق، قصد بازدید از سایر جاذبههای قرار گرفته در این منطقه را داشته باشید، میبایست بدانید که در نزدیکی این سد جاذبههای دیگری هم قرار دارند که در ادامه به معرفی آنها پرداخته‌ایم.
پارک جنگلی طرق
بی‌شک یکی از شاخص‌ترین جاذبههای دیدنی در نزدیکی سد طرق، پارک جنگلی طرق است که البته به بوستان غدیر نیز معروف است. وسعت زیاد این جنگل مصنوعی در کنار برخورداری از پوشش گیاهی بی‌نظیر و بهره‌مندی از امکانات رفاهی مطلوب و راضی‌کننده در تبدیل شدن این بوستان به یکی از بزرگ‌ترین و مجهزترین پارک‌های جنگلی ایران تأثیر بسزایی داشته است. تمامی امکانات رفاهی ارائه شده در این بوستان به منظور حسن خدمات‌دهی به مسافران پیوسته تعمیر و بازسازی می‌شوند. ضمناً در این بوستان علاوه بر خدمات رفاهی، سکوهای خاصی برای چادر زدن مهیا شده‌اند که با این تفاسیر این بوستان را به محیطی خاص و هیجان‌انگیز برای استراحت و اسکان زائران و سپری کردن اوقات خوش و به‌یادماندنی آنان در سفر به شهر مشهد تبدیل کرده است.
پارک ریحانه
یکی دیگر از جاذبههای دیدنی خاص نزدیک به سد طرق، پارک ریحانه است که به بهشت زمینی بانوان معروف است. این پارک در کمال سرسبزی و خرمی، فضای اختصاصی امن و آرامی را برای بانوان فراهم کرده تا بتوانند بدون هیچ‌گونه محدودیتی به ورزش و تفریح و کسب نشاط و آرامش بپردازند. لازم به ذکر است در این پارک امکانات تفریحی متنوعی برای بانوان گرامی تعبیه شده است.
منطقه حفاظت‌شده هفت‌حوض
از بکرترین جاذبههای دیدنی اطراف سد طرق می‌توان به پارک هفت‌حوض اشاره کرد. این منطقه جلوه‌گاهی باشکوه از طبیعت اطراف مشهد به شمار می‌آید و می‌تواند برای ساعاتی خوشی و آرامش را برای طبیعت دوستان به ارمغان بیاورد.
سایر جاذبههای دیدنی و جذاب اطراف سد طرق به شرح زیر هستند:
– غار روستای زکریا
– آبشار کوه پارک
– تک درخت برناباد
– غار پروانه‌ها
– خانه ملک
بهترین زمان بازدید از سد طرق
سد طرق در مشهد از جاهای دیدنی اطراف مشهد است که با آب‌و‌هوایی خوش، گردشگران را به خود فرا می‌خواند؛ اما زمانی بازدید از این سد می‌چسبد که پر آب باشد و چه زمانی بهتر از فصل بهار که باران‌های بهاری سد را پر از آب می‌کنند. این جاذبه دیدنی در فصل بهار جذابیتی دوچندان می‌گیرد به این علت که پارک جنگلی طرق که در نزدیکی سد طرق قرار گرفته است، بسیار سرسبز تر و زیباتر میشود.
در این بین ماه اردیبهشت نسبت به ماههای دیگر فصل بهار بهترین زمان بازدید از سد طرق به شمار میرود. اگر که از سفر کردن در فصل سرما خوشتان می‌آید و مشکلی با برودت هوا ندارید، پیشنهاد می‌کنیم در زمستان سفر به طرق را امتحان کنند؛ چرا که در این فصل پرنده‌‌های مهاجر به دریاچه سد طرق مشهد می‌آيند و منظره‌ای تماشایی به وجود می‌آید؛ اما اگر زیاد طالب هوای سرد نیستید، پس بهتر است که اواسط پاییز تا اواخر زمستان از مسافرت به این سد خودداری کنید و همان فصل بهار را برای مسافرت در نظر بگیرید.
سخن آخر
در این مطلب با هدف معرفی هرچه تمام‌تر سد و منطقه گردشگری طرق، با شما همراه بودیم و به توصیف برخی از جلوه‌های این خطه سرسبز و آباد پرداختیم. اگر شما نیز جزو افرادی هستید که مایلید در سفر به شهر مشهد، ضمن زیارت حرم مطهر و بهره‌مندی از معنویت و آرامش حاکم بر آن، به بازدید سایر جاذبههای تفریحی، خصوصاً جاذبههای ناب طبیعی بپردازید تا برای لحظاتی هم که شده به دور از هوای آلوده شهر و هیاهوی آن، اکسیژن خالص تنفس کنید و آرامش و نشاط را به روح خود هدیه دهید، بازدید از سد و منطقه گردشگری طرق را از دست ندهید.
