حرم امام رضا

مساحت کل حرم امام رضا

همانطور که می‌دانید یکی از باشکوه‌ترین و محبوب‌ترین جاهای دیدنی مشهد برای تفریح حرم امام رضا است. حرم امام رضا تنها آرامگاه نورانی امام هشتم نیست؛ بلکه این مجموعه از چندین بنا و زیر مجموعه تشکیل شده است. شاید برایتان جالب باشد که بدانید آستان قدس رضوی علاوه بر ارزش‌های معنوی و تاریخی در سال 1310 به عنوان یک اثر ملی به ثبت رسید.

حرم مقدس رضوی از مشهورترین مکان‌های زیارتی ایران است.

پس از انقلاب اسلامی توجه به این حرم مقدس بیش از پیش شد؛ در حقیقت پس از انقلاب، نقشه حرم امام رضا و خیابان‌های اطراف آن توسعه و گسترش یافت. مساحت کل حرم امام رضا بیش از یک میلیون متر مربع است. این مساحت گنجایش 700 هزار نفر را در خود دارد.

نقشه حرم امام رضا

با استفاده از راهنما نقشه حرم امام رضا می‌توانید جزئیات آستان قدس رضوی را مشاهده نمایید. در این نقشه بخش‌های مختلف حرم به صورت کاملا واضح دیده می‌شود. اگر به نقشه حرم امام رضا از بالا نگاه کنید متوجه خواهید شد که زائران می‌توانند از خیابان‌های آیت‌الله شیرازی، خیابان شیخ طبرسی، خیابان شهید نواب صفوی و خیابان شهید اندرزگو وارد حرم شوند.

توجه داشته باشید که در نقشه عکس ورودی‌های فرعی دیگری نظیر کوثر، غدیر، سر در شرقی و غربی نیز وجود دارند؛ این ورودی‌ها در نقشه مشخص هستند. با استفاده از نقشه حرم امام رضا به تمام قسمت‌های این صحن مقدس آشنایی پیدا خواهید کرد.

صحن‌های حرم رضا (ع)

تعداد صحن‌های حرم امام رضا 9 عدد است که نام آن‌ها را در زیر بین کرده‌ایم

•  صحن انقلاب اسلامی
•  صحن آزادی 
• صحن جمهوری اسلامی
•  صحن قدس
•  صحن جامع رضوی
• صحن غدیر
•  صحن کوثر
•  صحن هدایت
•  صحن بعثت

تفاوت بین بست و صحن چیست؟ به حیاط‌های وسیع حرم صحن می‌گویند؛ اما در گذشته به مرزی از حرم مطهر که افراد غیرمسلمان و بیگانه حق گذشتن از آن را نداشتند بست می‌گفتند. آیا تا به حال عبارت بست نشینی را شنیده‌اید؟ در این بست‌ها بود که مردم برای در امان ماندن از ظلم بست می‌نشستند.

گنبد طلا و گلدسته‌های حرم امام رضا 

اعتقادات مختلفی نسبت به گنبد و گلدسته‌های حرم امام رضا وجود دارد،برخی از افراد معتقدند گنبد نماد سر انسان و گلدسته‌ها نماد دستانی هستند که به نشانه‌ی خواهش و تمنا  رو به آسمان بلند شده‌اند. برخی نیز گلدسته‌ها را علامتی برای یافتن قبله می‌دانند. 

• گنبد طلای حرم امام رضا (ع)

 گنبد طلای بارگاه منور رضوی از دو ساختار داخلی و خارجی تشکیل شده است. گنبد داخلی را خود و گنبد خارجی را آهیانه می‌نامند. گنبد داخلی سقف روضه منوره است که قبه نامیده می‌شود و اکنون، پوشیده شده از ساختار طلایی است. این گنبد از داخل روضه قابل‌ مشاهده است. در مورد اولین قبه‌ای که بر فراز مرقد امام رضا (ع) وجود داشت دو نظریه وجود دارد. یک نظریه این است که اولین قبه همان قبه‌ای است که مامون برای پدرش در بقعه‌ هارونی ساخت. نظریه دیگری که داریم آن را بنایی معرفی می‌کند که از گذشته در باغ حمید بن قحطبه وجود داشت که مامون آن را برای دفن پدرش در نظر گرفت و ۱۰ سال بعد، دستور داد آقا علی ابن موسی‌الرضا (ع) را نیز در آن به خاک بسپارند. قبه در اثر حوادثی که در قرن چهارم برای خراسان اتفاق افتاد، خراب شد و سلطان محمود غزنوی اقدام به بازسازی آرامگاه و ساختن قبه‌ای جدید برای آن کرد.

از عمر گنبد حرم امام رضا (ع) که توسط وزیر سلطان سلجوقی ساخته شد هزار سال می‌گذرد. این گنبد در زمان شاه طهماسب صفوی طلاکاری شد و پس از تاراج شدن توسط ازبک‌ها، شاه عباس اقدام به بازسازی آن با خشت‌های طلا کرد. 70 سال بعد از آن، در سال 1084 زلزله‌ای مهلک شهر مشهد را لرزاند و آسیب شدیدی به گنبد وارد کرد. آسیب‌ها به اندازه‌ای شدید بود که شاه سلیمان صفوی اقدام به طلاکاری مجدد گنبد کرد. گنبد حرم امام رضا (ع) یک بار دیگر در سال 1291 شمسی مورد بازسازی قرار گرفت. خشت‌های مورد استفاده در گنبد در اثر گذشت زمان از بین رفتند و سال 1385، مسئولان آستان قدس رضوی آن‌ها را با ورقه‌های مسی با روکش طلا جایگزین کرد. ورقه‌های مسی جدید بکار رفته چهار برابر ضخیم‌تر از خشت‌های گلی قدیمی است و این موضوع باعث شده استحکام بسیار بیشتر شده باشد.

• گلدسته‌های حرم امام رضا (ع)

گلدسته‌ که به نام مناره هم شناخته می‌شوند. یکی از عناصر مهم معماری اسلامی است. تعداد کل مناره‌های حرم رضوی 12 تا است که این مناره‌ها به شرح زیر است:

• دو مناره با ارتفاع 41 متر متعلق به مسجد گوهرشاد
• دو مناره طلاکاری شده با ارتفاع 40.5 متر در صحن انقلاب اسلامی
•  2 مناره با ارتفاع 35 متر و مزین به کاشی و روکش طلا در صحن جمهوری اسلامی
•  4 مناره با ارتفاع 57 متر در اضلاع شرقی و غربی صحن جامع رضوی 
• 2 مناره با ارتفاع 70 متر در ضلع قبله‌ صحن جامع 

از میان تمامی مناره‌های گفته شده در بالا دو مناره موجود در صحن انقلاب از اهمیت بیشتری نسبت به بقیه مناره‌ها برخوردارند. محیط خارجی هر دو گلدسته 13 متر است؛ همچنین هر دو گلدسته طلاکاری شده‌اند. قدیمی‌ترین گلدسته، نزدیک گنبد و بلندترین گلدسته‌های حرم امام رضا (ع) گلدسته‌های واقع در ضلع قبله صحن جامع رضوی هستند. گلدسته‌ دوم در صحن انقلاب فاصله‌ زیادی با گنبد دارد، اما معماری بسیار جالبی دارد. معمار آن، این مناره  را طوری طراحی کرد و ساخت که مسافرانی که از سمت خیابان امام رضا به سمت حرم می‌آیند، گمان می‌کنند گنبد دقیقا در وسط این دو مناره  قرار دارد. این معماری شاهکار و جالب در عکس‌هایی که از حرم امام رضا گرفته شده نیز دیده می‌شود.

چگونگی زیارت مجازی حرم امام رضا

گاهی مواقع انسان بی‌قرار برای زیارت حرم امام رضا می‌شود؛ در صورتی که به دلیل دوری مسافت یا بسیاری از مشکلات نمی‌تواند به صورت حضوری به زیارت حرم امام رضا بپردازد. زیارت مجازی حرم امام رضا آرزوی محالی بود که در چند سال اخیر انجام این کار فراهم شده است.

با پیشرفت تکنولوژی و با استفاده از سایت حرم امام رضا همه افراد می‌توانند در هر جای از جهان که هستند به زیارت مجازی حرم بپردازند؛ همچنین با استفاده از سایت حرم امام رضا و پایگاه آستان قدس رضوی به آدرس https://tv.razavi.ir/panorma_pilgrimage می‌توانید به زیارت مجازی حرم امام رضا بپردازید. این زیارت به صورت کاملا سه بعدی انجام می‌گیرد.

پخش زنده حرم امام رضا

حتما تا کنون برایتان پیش آمده است که هوای زیارت حرم امام رضا را کرده باشید. در صورتیکه به دلایل گوناگون امکان سفر و زیارت حرم را ندارید، می‌توانید در برنامه پخش زنده حرم امام رضا شرکت کرده و بخش‌های مختلف حرم مشاهده نمایید؛ همچنین امکان شرکت در مراسم‌های مختلف برایتان امکان پذیر است. 

پخش زنده حرم امام رضا از سایت و اپلیکیشن آستان قدس رضوی قابل پیگیری است.